Geri Gönderme Merkezi'nde yaşananlar raporlandı: İşkence ve cinsel saldırı iddiası
Çanakkale Tabip Odası, İnsan Hakları Derneği (İHD), Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) ile Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Çanakkale şubeleri, Ayvacık Geri Gönderme Merkezi’ne (GGM) dair hazırladığı “Mart 2023-Mart 2024 Göçmen Komisyonu Gözlem Raporu” yayımladı.
Eşi komisyona ulaştı
Mezopotamya Ajansı'nın aktardığına göre, raporda, 21 Temmuz 2023 tarihinde ismi öğrenilemeyen bir kadının, telefon vasıtasıyla komisyona ulaşıp, Ayvacık GGM’de tutulan eşinin kötü koşullarda kaldığını ifade ettiği aktarıldı. Raporda, kadının, “Erkeklerden bir grup, diğer erkeklere tecavüz ediyor. Eşim banyo yapmaya korkuyor, çünkü banyo yapmaya gittiğinde tecavüz riski olduğunu söylüyor. Ayrıca yemekler köpeğe verilir gibi yerlere atılıyor ve ‘hadi ye’ deniyor. Kadınlar uyuşturucuya alıştırılıyor. Hijyen açısından çok kötü koşullarda ve kadınlarla erkekler beraber aynı odalarda kalmaya zorlanıyor” dediği belirtildi.
İhlalleri anlatınca sınır dışı edildi
Raporda, 15 Eylül 2023 tarihinde bir kadının komisyona ulaştığı ve GGM’de sağlıklı olmayan koşullarda yaşadıklarını söylediği belirtildi. Raporda, kadının erkeklerle aynı yerde kalmaya zorlandıklarını, şikayet ettiklerinde eski müdürün “Sizi buradan çıkartabilirim” sözleriyle tehdit ettiği ve rüşvet istediğini söylediği belirtildi. İddialar sonrası 21 Eylül 2023’te kadının sınır dışı edildiği bilgisi alındığı aktarıldı.
Nefret söylemi
GGM’de tutulan kişilerin memurlar tarafından “Pis Afgan”, “Geberip gitmiyorsunuz”, “Her şeyi mahvettiniz” gibi nefret söylemlerine maruz kaldığının tespit edildiği belirtilen raporda, "GGM doktorlarının sorumsuz davranışlarından, bebeklerin ve yetişkinlerin aynı hijyensiz koşullarda tutulmasından, battaniye gibi ihtiyaçların yetersizliğinden ve içme suyunun yeteri kadar tedarik edilmemesi gibi durumlardan şikayetçi olunduğu” ifadelerine yer verildi. Raporda, GGM’de tutulan kişilere verilen gıdanın tek öğün olacak şekilde ekmek arası peynirden ibaret olduğu iddiası da yer aldı.
Öneriler
Göçmen Komisyonu, GGM’de yaşanan hak ihlallerinin araştırılması, tespit edilen ihlallerin bir an önce giderilmesi ve bir daha bu tür ihlallerin yaşanmaması için şu önerileri sıraladı:
- GGM’ler bağımsız sivil toplum kuruluşlarının denetimine açılması ve periyodik raporların kamuoyuna sunulması gerekir.
- Mevsimsel koşullara göre havalandırma, ısınma ve nevresim (yatak, yastık, battaniye vb.) sağlanmalı, koğuş veya odalarda tutulan kişi sayıları gözetilmeli.
- GGM’lerde yeterli ve sağlıklı beslenme ve temiz içme suyu ihtiyaçlarının karşılanması acil önem taşıyor.
- GGM’lerde sağlık hizmetlerinin muayene aşamasında topluca değil, kişilerin mahremiyet hakkı gözetilerek tek tek ve tercüman eşliğinde, usulüne uygun yapılması çeşitli travmatik durumların içerisinde olabileceği ve bebeklerin, çocukların özel ilgiye ve bakıma ihtiyacı olduğu da göz önünde tutulmalı ve buna göre hareket edilmeli.
- GGM’lerde tutulanların işkence, cinsel istismar, rüşvet ve benzeri her türlü iddiasını karşılayacak kapsamda bir hukuki zemin sağlanmalı.
- Tüm GGM’lerde yaşananlara, hak ihlallerine, sağlığa erişim engellerine karşı ilgili bakanlıkları, tüm kurum ve kuruluşları göreve davet ediyoruz. (Kısa Dalga)
