Yerel halk gerilimi ve tane tane enflasyon

Gündemin öne çıkan gelişmeleri Demet Bilge Erkasap'ın hazırlayıp sunduğu Kısa Dalga Bülten'de...

Kısa Dalga’dan herkese merhaba… Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz... Kısa Dalga Daily'yi her akşam e-postadan okumak için tıklayın.

Tane tane enflasyon

Yüksek enflasyon, hayat pahalılığı ve fahiş fiyatlar gündemden düşmezken sosyal medyada ürünlerin tane fiyatı paylaşılmaya başlandı.

Gazeteci Hilmi Hacaloğlu, Göztepe pazarında alışveriş yaparken tek bir fasulyenin tanesinin 2,5 lira olduğunu yazdı.

Sözcü yazarı İsmail Saymaz da "Bizim pazarda soğanın kilosu 50, patatesin kilosu 40 lira.

Soğanın tanesi 10, patatesin tanesi 25 lira" paylaşımı yaptı.

Kısa Dalga yazarı İbrahim Ekinci de "5-6 cm çapında, 1 cm'den ince tek bir kurabiyenin fiyatı 10 Törkiş Liraydı. Almadım" dedi.

Bahçeli'den 'yerel halk' tepkisi

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in IMF-Dünya Bankası Bahar Toplantıları'nda kullandığı 'locals' yani "yerel halk" ifadesi tartışma yaratmıştı.

▪️ Bakanlık bir açıklama yaptı ve ekonomi/finans terminolojisinde rutin olarak kullanılan 'locals' kelimesinin 'yerel yatırımcıları' ifade ettiğini belirtti.

▪️ MHP lideri Devlet Bahçeli ise isim vermeden "yerel halk" ifadesini hedef aldı: "Türk milletini “yerel halk” ifadesiyle değersizleştirmeye hizmet eden müfsit zihniyetin, son günlerde maruz kaldığımız skandalların asal sorumlusu olduğunu hiç kimse inkar edemeyecektir."

▪️ Ancak, Gazete Pencere'den Yavuz Oğhan'a konuşan MHP'li kaynaklar Bahçeli'nin Şimşek'i değil Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş'ı hedef aldığını söyledi.

Steinmeier ziyaretinde Gazze protestosu

Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier üç günlük Türkiye ziyareti için İstanbul'a geldi. Steinmeier İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile birlikte Sirkeci Gar'ında "Gurbette Hasret" isimli fotoğraf sergisini ziyaret etti. Bu sırada bir grup, Almanya'nın Filistin politikasını protesto etti ve "Soykırım suçlusu katil Almanya" sloganı attı. Polisin müdahale ettiği gruptan bazı göstericiler gözaltına alındı.

Günde 688 uyuşturucu vakası

Emniyet ve Jandarma'nın 2023 raporlarına göre geçen yıl günde 688, saatte 28,5 uyuşturucu vakası kayıtlara geçti. 312 bin 148 kişi gözaltına alındı. Bu da günde 855, saatte ise 35,5 kişinin uyuşturucu nedeniyle gözaltına alındığını gösteriyor. CHP'li Gamze Akkuş İlgezdi, "Vatandaşlarımız uyuşturucu batağına sürükleniyor" dedi.

1 Mayıs gündemi

Arzu Çerkezoğlu başkanlığındaki DİSK heyeti, Taksim’deki 1 Mayıs kutlamaları için İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu ve İstanbul Valisi Davut Gül’ü ziyaret ederek bilgi verdi.

▪️ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ise sendikaların 1 Mayıs için Taksim talebiyle ilgili "Kitlesel kutlama inadı, 1 Mayıs'ın dayanışma ruhunu zedelemektedir..." dedi.

▪️ Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, "Ana gündemimiz vergi olacak" dedi.

Evlenenlerin sayısı azalıyor, boşanmalar artıyor

TÜİK'in verilerine göre son 20 yılda Türkiye'de evlenenlerin sayısı azalırken boşanmalar arttı. 2004'te 615 bin 557 olan evlenen çift sayısı, 2023'te 565 bin 435'e geriledi. 91 bin 22 olan boşanma sayısı da 171 bin 881'e yükseldi. Boşananların oranı yüzde 89 arttı.

Silah harcamalarında Türkiye 22. sırada

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün 2023 verilerine göre dün çapında askerî harcamaların toplamı bir önceki yıla göre yüzde 6,8 arttı ve 2 trilyon 443 milyar dolara ulaştı. 2009'dan bu yana harcamalarda en keskin artış yaşandı. ABD, Çin ve Rusya ilk üç sırada yer alırken Türkiye bir sıra yükselerek 22'nci oldu.

İsrail ordusunda 7 Ekim istifası

İsrail Askeri İstihbarat Şefi Aharon Haliva, 7 Ekim'de yaşananların sorumluluğunu üstlendiğini belirterek istifa etti. Haliva, Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısından bu yana istifa eden ilk İsrailli üst düzey yetkili oldu. İsrail ana muhalefet lideri Yair Lapid, Haliva'nın yaptığı gibi Netanyahu'nun da sorumluluk üstlenip istifa etmesi gerektiğini belirtti.

Patiswiss CEO'su istifa etti

Bir müşterinin küflü çikolata paylaşımıyla gündemde olan Patiswiss ürünleri, Migros, Carrefour ve Macro'nun internet satışından kaldırıldı. CEO'su Elif Aslı Yıldız Tunaoğlu, küflü çikolataları paylaşan müşterisine "Karşında biz ve dev Migros var" demiş, tepki üzerine cevabı silmişti. Tunaoğlu da istifa etti.

Burası Büyük Menderes!

Afyonkarahisar'ın Dinar ilçesi yakınlarında Suçıkan mevkisinde doğan, Denizli, Uşak ve Aydın'dan geçerek Ege Denizi'ne dökülen 584 kilometre uzunluğundaki Büyük Menderes Nehri'nde yağışın az olması nedeniyle kuraklık başladı. Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği Başkanı Bahattin Sürücü, yağışlardaki düşüşün su kıtlığına yol açabileceğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 yıl sonra geniş bir heyetle Irak'ı ziyaret etti. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 20’den fazla anlaşma imzalanacağını söyledi. Ziyaretin Bağdat ayağında Kalkınma Yolu Projesi'nde imzalar atıldı. Basra kentini Türkiye sınırına bağlayacak 1200 km'lik tren yolu ile tedarik zinciri ve ulaştırma anlamında geniş bir işbirliği amaçlanıyor.

CHP lideri Özgür Özel'den erken seçim açıklaması geldi. Daha önce erken seçim talep etmeyeceklerini söyleyen Özel, bu defa "Emeklinin sesini duymazsan, gençlerin geleceklerini karartmaya devam edersen, millet erken seçim isterse ben de haydi derdim" dedi.

DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, Kürt sorunu için samimi olan her partiyle masaya oturabileceklerini söyledi. CHP’nin Van ve Kobane davasındaki tutumuna değinen Bakırhan, “CHP samimi ve doğru bir yaklaşımla Türkiye’nin demokratik geleceğinde önemli bir rol ve misyon oynayabilir” dedi.

Sözcü yazarı İsmail Saymaz, bir nikahta sohbet ettiği bir Danıştay hakiminin tarikat, cemaat ya da sivil toplum kuruluşu gibi grupların yüksek yargıya müdahalesinden söz ederek “Yargı hiç bu kadar bozulmamıştı” dediğini yazdı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'değişim' mesajının ardından kulisler hareketli. TGRT'nin aktardığına göre önce ilçe ve il başkanlıkları, ardından A takımı olarak adlandırılan kurmay ekibinde bir değişiklik olacak. Son olarak da Kabine'de değişiklik bekleniyor.

Seçimleri kaybeden belediyelerin harcamalarıyla ilgili ifşa ve tartışmalar sürüyor. Gümüşhane Belediyesi'ni AK Parti'den alan MHP, hesapların incelenmesi için Sayıştay denetimi talep etti.

İYİ Parti'de 27 Nisan'da yapılacak kurultay İYİ Parti Milletvekili Rıdvan Uz, delege listesinde usulsüzlükler yapıldığını iddia etti.

Gaziantep'te 6 Şubat depremlerinde yıkılan ve 51 kişiye mezar olan Furkan Apartmanı hakkında yayınlanan Deprem Güvenlik Raporu'nda apartmandaki kolunun bodrum kat seviyesinden kesildiği belirtildi.

1993 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a sunulan “gizli” ibareli PKK ile mücadele raporu kağıt hurdacısından çıktı. 10 Haber'den Masum Gök’ün haberine göre, Özal'ın evi satılınca evraklar hurdacıya gitti, bir sahaf da o belgeyi hurdacıdan aldı. Belgelerde, daha önce sıklıkla dile getirilen devletin "terörle mücadele" gerekçesiyle toplum içinde "psikolojik harekat yürüttüğü" ispatlandı.

Adana'da mevsimlik tarım işçilerini taşıyan minibüs uçuruma devrildi. 4 kişi hayatını kaybetti, çocukların da olduğu 17 kişi yaralandı.

İstanbul Eyüpsultan'da iki taraf arasındaki silahlı kavganın ortasında kalan 19 yaşındaki Ada Nur Uzuner isabet eden kurşunla hayatını kaybetti. Olay sırasında Uzuner'in 3 yaşındaki oğlu da yanındaydı. Gaffur Engiz ile birlikte 11 kişi gözaltına alındı. Engiz'in uzun namlulu silahlarla çekilmiş videolar paylaştığı görüldü.

Toroslar'ın 'Cemile'si...

Anadolu'nun güneybatısında yaşayan Balkan vaşaklarının soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Sadece 200 tane kaldığı tahmin edilen vaşaklardan biri geçen günlerde yakalandı ve uydu vericisi takıldı. Cemile adı verilen vaşak uydu vericiyle takip edilerek, tür hakkında bilimsel veriler elde edilecek.

EKONOMİ

Tüketici güven endeksi, mart ayında 79,4 iken nisan ayında yüzde 1,4 oranında artarak 80,5 oldu. Endeks 2023 Haziran ayında gördüğü 85,1 seviyesinin ardından en yüksek değerine çıktı.

Nedir? Endeksin 100'den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100'den küçük olması kötümserliği gösteriyor.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bu yıl büyükbaş kurbanlıkların en düşüğünün 110 bin TL’den başlayacağını belirtti. Geçen yıl en yüksek büyükbaş hayvan fiyatı 80 bin liraydı.

Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE), Mart'ta aylık bazda yüzde 4,7, yıllık bazda yüzde 67,25 artış gösterdi.

Çalışma Meclisi 2019'daki son toplantıdan sonra ilk kez toplanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, iş dünyası ve sendikalar 29-30 Nisan'da bir araya gelecek. Kıdem tazminatı, esnek çalışma modelleri, asgari ücret ve emekli aylıkları gibi konular ele alınacak.

Ülkesinde rekabeti artırmayı amaçlayan Kanada hükümetinin potansiyel aday listesine Türkiye'den BİM'in olduğu yönünde haberler çıkmıştı. BİM CEO'su Haluk Dörtlüoğlu, Reuters'e açıklamada, "Resmi davet almadık. Ancak talep edilirse bir değerlendirme yaparız" dedi.

Kısa Dalga'dan 1 öneri

Banu Güven ve Kemal Göktaş, iktidarın desteğiyle yapılan arazi yağmalarını ve tarikatların giderek artan güçlerinin sonuçlarını konuşuyor. Dinlemek için tıklayınız

Dünya

İngiliz dağcı George Mallory'nin 1924'de Everest dağına tırmanma girişimi sırasında eşine yazdığı mektuplar 100 yıl sonra kamuoyuyla paylaşıldı. Mallory dağcı arkadaşı Sandy Irvine ile birlikte Everest'in zirvesine ulaşmaya çalışırken kaybolmuştu.

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda Gazze'de öldürülenlerin sayısı 34 bin 151'e yükseldi.

ABD’nin insan hakları ihlalleri nedeniyle İsrail ordusundaki bazı birimlere yaptırım uygulayacağı belirtildi. İsrail Başbakanı Netanyahu ise 'tüm gücüyle yaptırımlara karşı mücadele edeceğini' söyledi.

Almanya'da üç kişi Çin için casusluk yaptıkları iddiasıyla gözaltına alındı. Geçen hafta da iki kişi 'Rus ajanlığı' iddiasıyla tutuklanmıştı.

Avrupa Birliği, sığınmacı sayısını azaltmak için Lübnan'la bir yardım anlaşması imzalamaya hazırlanıyor. AB geçen ay Mısır'la ve geçen yıl da Tunus'la benzer bir mutabakat imzalamıştı.

Papua Yeni Gine Başbakanı James Marape, dayısının 'yamyamlar tarafından yenildiğini' ileri süren ABD Başkanı Joe Biden'a yanıt verdi. Marape, ABD'nin önce İkinci Dünya Savaşı'nın kalıntılarını temizlemesi gerektiğini söyledi.

Ekvador'da çetelerle mücadeleyi güçlendirme önlemlerinin danışıldığı referandumda halk, büyük oranda "evet" oyu kullandı.

Referandumda halka danışılan konuların arasında çetelerle mücadele için ordunun da polisle devriye gezmesi gibi önlemler yer alıyor.

ABD'nin Memphis kentinde 200 ila 300 kişinin katıldığı tahmin edilen partiye düzenlenen silahlı saldırıda 2 kişi öldü. Partinin katılımcıların çoğunun siyahlardan oluştuğu ve saldırının ırkçı nedenlerle düzenlendiği ileri sürüldü.

Güney Kore ve Japonya, Kuzey Kore'nin Doğu Denizi'ne doğru balistik bir füze ateşlediğini açıkladı. Japonya, füzenin ülkenin özel ekonomik bölgesinin dışına düştüğünü duyurdu.

Kültür - Sanat - Yaşam

Usta ressam Devrim Erbil'in, daha önce sergilenmeyen eserlerinin yer aldığı "Inspirations" adlı karma sergi sanatseverlerle buluştu. 34 sanatçının da eserleriyle katkıda bulunduğu sergi, İstanbul Sinema Müzesi Sanat Galerisi'nde 30 Haziran'a kadar ziyaret edilebilecek.

Grammy ödüllü trompet sanatçısı Chris Botti, 17 Mayıs'ta Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu'nda konser verecek. Botti, Sting, Paul Simon, Barbra Streisand, Lady Gaga gibi isimlerle sahne aldı.

Ankara Kitap Fuarı, 26 Nisan'da ATO Congresium'da kapılarını açacak. 5 Mayıs'a kadar sürecek fuara, 500'ü aşkın yayınevi ve sivil toplum kuruluşu katılacak. Fuarda 10 gün boyunca söyleşi, panel, şiir dinletileri gibi binden fazla etkinlik yapılacak.

Okuma önerisi: Tezcan Karakuş Candan / Mekansal keşif, envanter ve ödül

Çanakkale'nin Bozcaada ilçesinde nesli tükenme tehlikesindeki Akdeniz foku görüntülendi. Deniz Bilimci Dr. Özgür Emek İnanmaz, "Bölgemizin ekosisteminin canlı olduğunu gösteriyor" dedi.

İspanya'ya bağlı Kanarya Adaları'nda kısa süreli tatil kiralamaları ve otel inşaatlarındaki patlamayı protesto etmek için binlerce kişi sokağa indi. "Adamızın ölmesini istemiyoruz" diyen göstericiler, turist gelişlerinin geçici olarak sınırlandırılmasını istedi.

Pornhub, Stripchat ve XVideos isimli yetişkin içerik platformları artık Avrupa Birliği Komisyonu'nun belirlediği katı kurallara uyacak. Bu porno siteleri, artık kullanıcı yaşı ve yasa dışı görseller konusunda daha sıkı bir denetim yapmak zorunda olacak.

Spor

NBA'de Houston Rockets forması giyen milli basket Alperen Şengün, En Çok Gelişim Gösteren Oyuncu Ödülü'ne aday gösterildi.

Sırbistan'ın başkenti Belgrad'ın ev sahipliği yapacağı Basketbol Şampiyonlar Ligi Dörtlü Finali'nde maçlar, cam zeminde oynanacak. Maçlar, ilk defa LED panellerle donatılmış cam zeminde yapılacak.

Süper Lig'de şampiyonluk yaşayan Bursaspor TFF 3. Lig'e düşerken, Türkiye Kupası ve TFF Süper Kupa'yı müzesine götüren Akhisarspor da önümüzdeki sezon amatör kümede mücadele verecek.

Daha önce Süper Lig tecrübeleri bulunan ekiplerden Altay ve Giresunspor gelecek sezon TFF 2. Lig'de, Denizlispor ise TFF 3. Lig'de mücadele edecek.

Milli para badmintoncular Halime Yıldız ve Emine Seçkin, resmi olarak Paris 2024 Paralimpik Oyunları'na katılma hakkı elde etti.

Avrupa'nın 5 büyük futbol ülkesi Almanya (Bundesliga), Fransa (Ligue 1), İngiltere (Premier Lig), İspanya (LaLiga) ve İtalya'daki (Serie A) maçlara hafta sonu devam edildi. İngiltere'de Arsenal, İspanya'da Real Madrid, Almanya'da Bayer Leverkusen, İtalya'da Inter, Fransa'da ise Paris Saint-Germain (PSG), puan tablosunun zirvesinde yer aldı.

Podcast